มงคลจักรวาฬน้อย

วันก่อน เล่าเรื่องไปไหว้พระ เพื่อความเป็น “มงคล”

เลยได้พูดถึงบทสวดขอพรชื่อ “มงคลจักรวาฬน้อย”

สัตว์ทั้งหลาย ก็แค่นี้จริงๆ ... หากอธิษฐานขอได้

ย่อมไม่พ้น สองเรื่องนี้ ... พ้นจากทุกข์   ได้แต่สุข

เลยอยากเอาบทสวดนี้มาแบ่งปันกัน...

ถ้ามา share กันแบบปกติ มันคงไม่น่าสนใจ

ก็เลยอยากโชว์ความรู้ งูๆ ปลาๆ ด้าน ภาษาศาสตร์หน่อย

คืออยากให้ผู้อ่าน ได้คิดตาม เข้าใจความหมายตาม บทสวด

ข้อดีหนึ่ง คือว่า ภาษาไทยเรา ก็มีรากมาจาก บาลี-สันสกฤต

เพียงแต่เราไม่ได้เอาใจไปจดจ่อ เลยเข้าใจว่า บาลี มันยาก

เอ้า ลองมาดูกันนะครับ ... จะค่อยๆ อธิบายง่าย ๆ

ส่วนของบทสวด จะ screen สีน้ำเงิน ใช้ตัวหนา ครับ ...

คำว่า “สัพเพ สัพพัง สัพพา” มันก็คือ “สรรพ” – หลายๆ ทั้งหลาย

คำว่า “อานุภาพ” ทุกท่านก็ทราบดีแล้ว

บาลี นั้นในเชิงไวยากรณ์ จะมีลักษณะ คำสมาส – สนธิ

ฉะนั้น ... เอาล่ะนะครับ ...

สัพพะพุทธานุภาเวนะ สัพพธัมมานุภาเวนะ สัพพสังฆานุภาเวนะ

ทุกท่านย่อมแปลได้แน่นอน

คำว่า “รัตนะ” – ดวงแก้ว เป็นคำมงคล ผู้คนชอบใช้

เรียกต่อท้ายสิ่งที่รักที่ชอบ เช่น นางแก้ว ลูกแก้ว ...

ฉะนั้น ... ท่านต้องเข้าใจความหมายนี้ แน่นอน

พุทธะรัตตะนัง ธัมมะรัตตะนัง สังฆะรัตตะนัง

ติณณัง รัตตานานัง อานุภาเวนะ

ตรงคำว่า “ติณณัง” ผมก็ไม่ทราบแปล่าอะไร

ก็อย่าไปติดกับมัน เอาความหมายรวมๆ ดูบริบทในประโยค พอ

จะตุราสีติสะหัสสะธัมมักขันธานุภาเวนะ

“จตุ”.-๔ “สหัสสะ” – พัน ...ตรงนี้ ผมก็รวบเลย

อานุภาพแห่งพระธรมขันธ์ทั้ง ๔,๘๐๐ ... เข้าใจนะครับ

ปิฏะกัตตายานุภาเวนะ ... อานุภาพแห่งพระปิฏก (ไตร) นั่นแหละ

ชินะสาวะกานุภาเวนะ ... อานุภาพแห่งพระชินสาวก

เมื่อขออำนาจ (อานุภาพ) บรรดาศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายแล้ว

ก็จะเริ่มอธิษฐานขอพร ... อย่างที่บอก มีแค่ ๒ เรื่อง ...

ถ้าเป็นพระสวดให้ จะใช้คำว่า “เต” คือพระสวดให้ “คุณ” (ผู้รับพร)

คำว่า “เต” ก็ตรงกับคำว่า ‘thee’ ในภาษาอังกฤษโบราณ

แปลว่า ‘you’ คือ “คุณนั่นแหละ (หาดูคำนี้ได้ใน Holy Bible)

คำว่า thee นี้เป็นกรรม ถ้าประธานก็ thou

ทีนี้ เมื่อจะเปลี่ยนมาสวดอธิษฐานให้ตัวเอง ก็ต้องเปลี่ยนสรรพนาม

จาก “เต” ก็ต้องมาเป็น “เม” นะครับ

คำว่า “เม” ก็ตรงกับคำว่า ‘me’ คือ “ฉัน” นี่แหละ ฉะนั้น ...

สัพเพ เม โรคา, สัพเพ เม ภยา, สัพเพ เม อันตรายา,

สัพเพ เม อุปัทะวา, สัพเพ เม ทุนนิมิตตา, สัพเพ เม อะวะมังคะลา

วินัสสันตุ ...

โรค, ภัย, อันตราย, อุบัติเหตุ, ฝันร้าย, อัปมงคล ทั้งหลาย

(ขอให้) วินาศ สิ้นไป ....

เริ่มง่ายแล้วนะครับ ...

ท่อนที่แล้วเป็นการขอให้ “พ้นทุกข์ พ้นภัย พ้นสิ่งที่ไม่ชอบ”

อายุ วัฒะโก, ธะนะ วัฒะโก, สิริ วัฒะโก, ยัสสะ วัฒะโก,

พะละ วัฒะโก, วัณณะ วัฒะโก, สุขะ วัฒะโก

โหตุ สัพพะทา

“วัฒะ” – วัฒนา พัฒนา ... คือเจริญยิ่งๆ   ฉะนั้น

ขอให้เจริญด้วย อายุ, ทรัพย์ (นึกถึง ธนบัตร), ศิริ, ยศ,

พละ (สุขภาพสมบูรณ์), วรรณะ (ความผุดผ่อง), สุข

ทั้งหลายเหล่านี้ ขอให้บังเกิด

ก็จบส่วนการขอทั้งสองไปแล้ว พ้นภัย ได้สุข

แค่นั้น ท่านผู้รจนาบทสวดนี้ เหมือนจะรู้นิสสัยคนไทย

คือ “ต้องย้ำ” กลัว “ท่าน” ไม่ได้ยิน หรือข้องใจ ต้องย้ำ

ก็ย้ำ ทั้งสองส่วนอีก มีเติมนิดหน่อย เป็น ...

พ้นทุกข์ ...

ทุกขะ โรคะ ภะยา เวรา (การจองเวร) โศกา

สัตตุ (ศัตรู) จุปัททะวา (จ – และ)+อุปัททะวา

อเนกา (เอก = หนึ่ง เติม prefix “น” เข้าไป = พหูพจน์)

อเนกา อันตะรายาปิ วินัสสันตุ จะ เตชะสา (ด้วยเดช)

สรุปคือ ไอ้สิ่งที่ไม่ดีเหล่านี้น่ะ ไม่เอานะขอรับท่าน ...

ขอสุขล่ะ ...

ชัยยะ, สิทธิ, ธะนัง, ลาภัง (ลาภ) โสตถิ (ไม่รู้แปลว่าอะไร)

ภาคยัง (ไม่รู้อีก), สุขัง, พะลัง, สิริ, อายุ จะ วัณโณ จะ

โภคัง (โภคทรัพย์), วุฒี (ความรู้ มั๊ง), จะ ยะสะวา (ยศ),

สัตตะวัสสา (ศตวรรษ = หนึ่งร้อย) จะ อายู จะ ชีวะสิทธี

(คือขอให้อายุยืนหนึ่งร้อยปีนั่นแหละ)

ภะวันตุ เม  ....  จงบังเกิดแก่ข้าพเจ้าเทอญ

ถ้าคิดได้เพิ่ม ขอได้อีก ก็คงขอต่อล่ะมั๊งครับ มนุษย์นี่น่ะ

ยิ่งเรื่องอายุ ขอกันเป็นร้อยเลย ... ไม่รู้จะอยู่ทำอะไรขนาดนั้น

แต่เชื่อเถอะ ถ้าขอให้ถึง ๑๕๐, ๒๐๐ ได้ ก็คงไม่เว้นนั่นแหละ

เอาล่ะครับ ยาวมาก เดี๋ยวเพื่อนว่า แต่ ... ก็ต้องเอาให้จบ

อาจมีคำถามเชิงตำหนิว่า จะมาเขียนทำไม

เดี๋ยวนี้ บทสวดพร้อมแปลเยอะแยะ

ก็จริงครับ ... แต่นี่ไม่ได้ต้องการ ให้แปล

แต่ต้องการให้ “เดา” เดาบริบทของ บาลี

เวลาสวด ปกติ ไม่นึกถึงคำแปลที่อ่านไว้หรอกครับ

แต่ผมเห็นว่า ถ้าลองวิธีนี้ บางทีคนอาจเห็นว่า เออ ... ไม่ยากนี่

เวลาสวดไป ก็จะรู้ และเข้าใจ ก็ยิ่งทำให้ เจตนาแห่งจิต บรรลุผล

ก็ฝากกันไว้นะครับ

เดี๋ยวจะเอาไปลง blog

อ้อ...ก่อนสวด น้อมระลกถึงพระพุทธองค์ ด้วยการตั้ง “นะโม”

๓ จบนะขอรับ ...

ขอความเจริญในพุทธธรรม จงประสบแก่ทุกท่าน