ปริยัติ - ปฏิบัติ (จบ)

ในความคิดเห็นส่วนตัว เห็นว่า ...

ในปริยัติ มี ปฏิบัติ ... และกลับกัน ... ในปฏิบัติ ก็มี ปริยัติ

เมื่อศึกษาพุทธธรรม (ปริยัติ) อ่าน-ท่องจำ-เรียนรู้

เจตสิกดีๆ  (โสภณเจตสิก) อย่างน้อย ๒ ดวง เกิดขึ้นในใจ ... คือ

หิริ และ โอตตัปปะ

ทั้งละอาย ทั้งเกรงกลัว บาป เพราะได้เรียนรู้ว่า ...

กรรม ทั้งหลายที่กระทำไปนั้น

ที่จะไม่ตามด้วย วิบาก หามีไม่

แค่นี้ ก็นับเป็น ปฏิบัติด้วย "มโนกรรม" แล้ว ...

เมื่อศึกษาต่อถึง “วิรัติ” (การเว้น) ว่า จะไม่...

กล่าวเท็จ กล่าวส่อเสียด กล่าวคำผรุสวาท และพูดเพ้อเจ้อ

เบียดเบียนชีวิตสัตว์ ลักทรัพย์ ประพฤติผิดทางกาม

(สัมมาวาจา และ สัมมากัมมันตะ)

เมื่อทั้งรู้ว่าเป็นเรื่องผิด เมื่อศึกษาจนเกิด หิริ-โอตตัปปะ

นี่กลับมิใช่ “ปฏิบัติ” (ด้วยการงดเว้น) หรอกหรือ

นี่แหละ  จึงเห็นว่า ... ในปริยัติ มี ปฏิบัติ

มี “จิต” รู้ สิ่งที่ควรและมิควร

และนี่ แค่เบื้องต้นในเรื่อง “ศีล”

เมื่อศึกษาในอภิธรรม รู้ต่อว่าจิต มันก็แค่ “รู้”

รู้ว่า “เจตสิก” ต่างหากที่มันมา “ปรุง” การรู้

ก็เจตสิก มีทั้งที่ป็นกลาง (มัชฌัตตา) ทั้งส่วนชั่ว (อกุศล)

ที่ส่วนดี (โสภณ) ... แล้วใยจะไม่ "ละ" เรื่อง “ชั่ว” ล่ะ

มันมีแค่ ๑๔ “ตัว” เอง  ละมันเสีย ไม่คิด ไม่พูด ไม่ทำ “ตัวชั่ว”

เมื่อละ หรือเลี่ยงได้ นี่ก็ “ปฏิบัติ”

“ปฏิบัติ” คงไม่ได้มีความหมายเพียง “นั่งหลับตา”

ผู้ศึกษาแล้ว ย่อมรู้ว่านั่น ... มิใช่

มิฉะนั้น หนึ่งใน ๔๐ สมถะวิธี จะมีเรื่อง "อิริยาปถบรรพ" หรือ

ปฏิบัติ เพื่อถึง “สัมมาสติ” และ “สัมมาสมาธิ”

จึงเป็นเรื่อง “นิ่ง” นิ่งรู้   รู้ตัว   รู้สิ่งที่รู้

โดยไม่ไป "ปรุงแต่ง"

“รู้สิ่งที่รู้” คือ “รู้ปัจจุบัน” มิต้องพักไปวอกแวกเรื่องอื่น

ดูมันไป ฟังมันไป ... ก็จะเห็นความแปรเปลี่ยน

นั่นล่ะ “อนิจจัง” ความไม่คงที่ ไม่เที่ยง

นี่ไง ... ใน “ปฏิบัติ” ย่อมมี “ปริยัติ” คือได้ศึกษาเพิ่มขึ้น

ได้เรียนรู้เพิ่มขึ้น พอกพูนทั้ง สติ ทั้ง ปัญญา

ที่ว่า "ปฏิบัติ" นี้ ส่วนตัวก็เน้นไปในทางวิปัสสนา มิใช่สมถะ

คือ "พิจารณา" ให้เห็น ... ลักษณะสาม หรือ ไตรลักษณ์ ... 

พยายามทุกครั้ง ในทุกอิริยาบถ ให้มี สติ - ระลึกได้

ให้มี สัมปชัญญะ - รู้ตัว และให้มี ตบะ - คือความเพียร

ที่จะคงทั้ง สติ และ สัมปชัญญะไว้ กับปัจจุบันธรรม

ที่พิจารณา ...

ส่วนตัวก็ใช้วิธีนี้แหละ

ปฏิบัติ ด้วย ปริยัติ เมื่อ ปริยัติ แล้ว ก็นำไปปฏิบัติ

มันก็ต่อยอดออกไปเรื่อยๆ ปริยัติที ปฏิบัติที

จริงๆ แล้ว มันไม่เคร่ง ไม่เครียด

มันก็เกิด “สุข” คือสุขจาก “สงบ”

ขอจบ ... เรื่องปริยัติ-ปฏิบัติ ตามที่คิดเห็นมานี้